Μια παλιά συνέντευξη της Παρθένας Τσοκτουρίδου από τον Κομνηνιώτη πρόσφυγα Νικόλαο Κιουρτσίδη του Χρήστου και της Άννας, το γένος Κινασλανίδη, γεννημένος στη Νίγδη του Πόντου, στο χωριό Καράτζιεραν Νομού Ικονίου το 1914

Το 1923 οι Τούρκοι μάζεψαν όλους τους κατοίκους του χωριού και μας πήγαν μέχρι το Τσαγλάν (σταθμός χωροφυλακής), γιατί είχε γίνει η συμφωνία για την ανταλλαγή μεταξύ του Βενιζέλου και του Κεμάλ.

Φθάσαμε εκεί λοιπόν με το ηλιοβασίλεμα ύστερα από πεζοπορία μιας ημέρας και μας κράτησαν όλους σ’ ένα χάνι. Μετά όμως μας γύρισαν πίσω με τη δικαιολογία ότι  συμφωνία της ανταλλαγής χάλασε. Μας έδιναν συσσίτιο από μισό ψωμί στην κάθε οικογένεια με δυο σαρδέλες αι φυσικά νερό. Μας είπαν δε να πάμε να θερίσουμε την περιουσία μας και μετά να φύγουμε.

Μετά ο Βενιζέλος παρακάλεσε τον Αυστριακό στρατηγό Όπελ να γίνει οπωσδήποτε η ανταλλαγή και όπως κι έγινε. Ο Κεμάλ δεν ήθελε την ανταλλαγή, γιατί θα έφευγε από τον Πόντο όλο το εμπόριο και η τέχνη. ο δε Βενιζέλος είπε να δώσουν όλη την αγραμματοσύνη και ν’ αφήσουν την Κων/πολη, για ν’ αφήσουν κάποια ρίζα, μη χαλώντας και τη Μητρόπολη.

Τον επόμενο χρόνο, το 1924, ήρθε υποχρεωτική διαταγή να φύγουμε στην Ελλάδα. Το κράτος μας έστειλε όλους από ένα κάρο και μας παραχωρήθηκε ψωμί. Εμείς φορτώσαμε στα κάρα ό,τι μπορούσαμε. Μας είπαν πως ό,τι αφήναμε εκεί, θα το παίρναμε ως αποζημίωση σε χρήματα. Πήγαμε στο Ουλούκασλα (σταθμός τρένου). Μας έβαλαν όλους σε μια Αρμένικη Εκκλησία και καθίσαμε εκεί μέσα ένα μήνα. Μας έδιναν τροφή και μαγειρεύαμε και παίζαμε εκεί μέσα.

Από το Ουλούκασλα μας έβαλαν στο τρένο και κατεβήκαμε στο Μερσίνη. Μετά ήρθε διαταγή να φύγουμε στην Ελλάδα και να κόψουμε εισιτήρια. Πράγματι, μας έβαλαν στη γραμμή και μας έδωσαν από ένα ψωμί και δυο σαρδέλες. Έκοψαν όλοι εισιτήρια, εκτός από τη μάνα μου, την οποία ξέχασαν να της κόψουν. Το βαπόρι ήταν έτοιμο να φύγει και η μάνα μου έκλαιγε. Ένας μαύρος τότε την λυπήθηκε και μας πήρε όλους οικογενειακώς (μάνα και 3 αδέρφια) και μας πήγε στην Επιτροπή. Από την Επιτροπή μας έδωσαν εισιτήρια για να πάμε με τις βάρκες μέχρι το πλοίο, πάνω στο οποίο θα γραφόμασταν ως πρόσφυγες στην κατάσταση.

Το πλοίο δεν είχε σκάλες, είχε μόνο ένα σχοινί με κόμπους, που το χρησιμοποιούσαν για σκάλα. Θυμάμαι ότι ήταν κι ένας Αξενός με το άλογό του (Αξενοί, Λοϊτονοί, Γότζανιτ και Σουβερμαζιότ ήταν ίδια φυλή, οι δε Σουρβεμαζιότ ονομάσθηκαν έτσι γιατί δεν έδιναν νερό), το οποίο έβαλαν στον γερανό και το κατέβασαν στο αμπάρι. Άλλος θυμάμαι ήρθε με το σκύλο του, για το οποίο πλήρωσε εισιτήριο. Το πλοίο θυμάμαι πως είχε τρία πατώματα (αμπάρι-1ος όροφος, μεσαίο-ταράτσα) και δεν είχε τουαλέτες, παρά μόνο μια τρύπα μ’ ένα τσουβάλι μπροστά και περίμενε ουρά ο κόσμος. Το βράδυ, ενώ οι μικροί παίζαμε, θυμάμαι ότι ο ναύτης περνούσε να πάει στ βάρδια και δεν είχε μέρος να πατήσει εξαιτίας του κόσμου που ήταν ξαπλωμένοι στο πάτωμα.

Ταξιδέψαμε τρία μερόνυχτα, ώσπου τελικά φθάσαμε στον Πειραιά. Υποφέραμε όλοι από την αρρώστια «ματοπονία» (τσίμπλιζαν τα μάτια), αλλά ευτυχώς είχαμε γιατρό στο πλοίο. Όταν σταθμεύσαμε στον Πειραιά, δεν μας επιτράπηκε να κατεβούμε από το πλοίο. Μας κράτησαν μέσα στο πλοίο 20 ημέρες λόγω της «ματοπονίας». Μετά ήρθε διαταγή να κουρευτούμε γουλί άνδρες-γυναίκες μόλις κατεβούμε από το πλοίο. Έτσι κι έγινε. Τα δε ρούχα μας τα βάλαμε στον κλίβανο και τα παίρναμε από την πίσω πόρτα. Κάναμε όλοι μαζί μπάνιο. Δεν γνώριζε η μάνα το παιδί και το παιδί τη μάνα.  Όταν βγήκαμε από τον χώρο που κάναμε μπάνιο, τότε έγινε η αναγνώριση μεταξύ μας κι αυτό, γιατί ήμασταν όλοι κουρεμένοι γουλί. Όσοι δεν είχαν ρουχισμό να ντυθούν, τους έφεραν ραμμένα χάρτινα κουστούμια. Κατόπιν μας κράτησαν ένα μήνα σε σπίτια. Ο στρατός μας έφερνε με τα καζάνια τσάι κάθε πρωί, το μεσημέρι κανονικό φαί και το βράδυ πάλι τσάι.

Κατά το φθινόπωρο ήρθε διαταγή ότι απελευθερώθηκε η Μακεδονία κι έπρεπε να φύγουμε όλοι από κει που ήμασταν. Μπήκαμε τότε σ’ ένα εμπορικό πλοίο, το οποίο ήταν χωρίς σκάλες και μας έριχναν όλους μέσα από τα παράθυρα και με κουβέρτες. Πήγαμε στο Χαρμάγκιοϊ Θεσ/νίκης. Εκεί ήταν ένας κάμπος και είχε ελονοσία. Μας έδωσαν αντίσκηνα. Εμείς οι μικροί τρέχαμε να κλέψουμε. Αρρωσταίναμε από διάρροιες και κοιλόπονους. Εκεί λοιπόν στο Χαρμάγκιοϊ κάτσαμε 2 μήνες. Μετά η Επιτροπή Αποκαταστάσεως Προσφύγων (ΕΑΠ) μας είπε να βρούμε το χωριό που επιθυμούμε για να πολιτογραφηθούμε. Μας έβαλαν στο τρένο. Φτάσαμε στο Αμύνταιο, όπου κάτσαμε ένα μήνα και κατόπιν ήρθαμε στα Κομνηνά.   

Όταν ήρθαμε στην Κοινότητα Κομνηνών, οι Τούρκοι ήταν ήδη φευγάτοι. Μας παραχωρήθηκαν παράγκες, ενώ όσοι ήρθαν νωρίτερα, τακτοποιήθηκαν σε σπίτια. Εμείς τακτοποιηθήκαμε αργότερα μετά από 2-3 χρόνια με οικόπεδα. Μας έδωσαν έναν κλήρο και τέταρτο (2-3 άτομα έπαιρναν έναν κλήρο και τέταρτο, τα 6 άτομα έπαιρναν 1,5 κλήρο κ.ο.κ.). σαν αποζημίωση μας δόθηκαν ένα βόδι και μισό κάρο.

 

ΥΠ.: Έγινε ληστεία στο Τσαϊγαβάχ, όπως φεύγαμε από το Ουλούνουσλα, από τους τσετέδες, οι οποίο έστρωσαν ένα χαλί και είπαν να βάλουμε επάνω ό,τι είχαμε, αλλιώς θα μας σκότωναν. Τότε, μια γυναίκα, ονομαζόμενη Σοφία Χριστοδούλου, για να γλιτώσει μερικές χρυσές λίρες, τις κατάπιε. Κάποιον δε τυφλό τον σεβάστηκαν οι τσετέδες και δεν τον έλεγξαν κι εκείνος έφερε στην Ελλάδα ένα τενεκέ λίρες. Η Σοφία Χριστοδούλου όμως πέθανε μόλις κατεβήκαμε στην Πόλη, γιατί έσκασαν τα έντερά της.

 

Πηγή: («ΟΙ ΠΑΤΡΟΓΟΝΙΚΕΣ ΡΙΖΕΣ ΤΩΝ ΚΟΜΝΗΝΙΩΤΩΝ», 1994, ΚΟΜΝΗΝΑ)

 

 

 

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡΘΕΝΑ ΤΣΟΚΤΟΥΡΙΔΟΥ

 
1. Αν έπρεπε να δώσετε έναν ορισμό για τη λογοτεχνία, ποιος θα ήταν αυτός;
 
Λογοτεχνία είναι η μυθοπλαστική γραφή πρωτότυπων κειμένων που εκφράζουν έννοιες, λειτουργίες ή αναπαραστάσεις της πραγματικότητας και προσφέρουν αισθητική απόλαυση με την ιδιαίτερη χρήση και έκφραση της πλούσιας λεκτικής γλώσσας μας που επιλέγουμε να ανήκει σε κάποιο ρεύμα (κλασικό, ρεαλιστικό, νατουραλιστικό κλπ).
 
2. Τι μπορεί να προσφέρει η λογοτεχνία στο σύγχρονο άνθρωπο;
 
Μια αποτελεσματική διέξοδο στους προβληματισμούς και στις ανησυχίες του μέσω της αισθητικής απόλαυσης, της παιδείας, του πολιτισμού, της φιλοσοφίας, της εκπαίδευσης, της μόρφωσης. Επίσης, συναισθηματική ισορροπία μέσω αποκαλυπτικών εμπειριών, επομένως και αυτογνωσία. Ακόμη, συγκίνηση (χαρά, υπερηφάνεια, δικαίωση) στην ομορφιά, στη ζωή, στην ευτυχία, αλλά και δράμα με σκληρότητες, παραλογισμούς, αλήθειες και πάλι συγκίνηση (δάκρυα, λύπη, αναστάτωση, φόρτιση) για να μπορεί ο άνθρωπος να σκέφτεται και να συναισθάνεται, επομένως να έχει και επιρροές από τις αξίες του λογοτεχνικού έργου που διαβάζει.
 
3. Η ποίηση στις ημέρες μας δεν έχει τη θέση που κατείχε παλαιότερα. Για ποιο λόγο πιστεύετε πως συμβαίνει αυτό και πως θεωρείτε ότι θα είναι το μέλλον της;
 
Αυτό είναι σχετικό. Ο άνθρωπος από την παιδική του ήδη ηλικία απαγγέλει ποίηση σε όλες τις εκδηλώσεις της ζωής του (σχολικές, εφηβικές). Η ποίηση είναι στη ζωή του επιπλέον και μέσω των σχολικών του βιβλίων και της παιδικής λογοτεχνίας (παραμύθια, πεζογραφήματα, ιστορική ποίηση κλπ). Όταν μεγαλώνει, ερωτεύεται και ασχολείται και πάλι με την ποίηση, ειδικά με τη μελοποιημένη, με την οποία ασχολείται περισσότερο λόγω των πολλαπλών του μουσικών ακουσμάτων. Γερνώντας ο άνθρωπος ασχολείται ακόμη περισσότερο με την ποίηση (ιστορική, θεολογική, αφηγηματική κ.α.) ως έκφραση στις εκφάνσεις της ζωής του (αισθήματα λύπης, πόνου, χαράς, φαντασίωσης κ.α.) και δρα ως ευεργετική στην ψυχολογία και στον ορθολογισμό της σκέψης του. Εάν η ποίηση δεν κατέχει σήμερα τη θέση που κατείχε παλιότερα, όπως υποστηρίζετε, θεωρώ ότι μπορεί να συμβαίνει λόγω της μη σωστής εκπαίδευσης της παιδείας μας. Όσο για το μέλλον της ποίησης, θεωρώ πως όσο μελοποιείται, θα έχει πολύ καλό μέλλον, όπως πολύ καλό μέλλον θα έχει και μέσω των λογοτεχνικών προσπαθειών που γίνονται μέσω πολιτιστικών και λογοτεχνικών φορέων στα τελευταία χρόνια στην χώρα μας, όπου αποτυπώνονται οι ποιητικές σκέψεις πολλών ποιητών σε ομαδικά βιβλία και εγκυκλοπαίδειες.
 
4. Και τώρα μία δύσκολη ερώτηση. Τι σημαίνει για σας ποίηση;
 
Ποίηση είναι η τέχνη των τεχνών του λόγου, κατά την οποία οι λέξεις υφαίνονται για να εκφράσουν συναισθηματισμό, απόλαυση, σοφία και εξωτερικεύονται ως συνήθως με μουσικό και ψυχικό υπόβαθρο, πότε σε μορφή δράματος και άλλοτε σε λυρική, επική ή σατιρική μορφή..
 
5. Πότε ξεκινήσατε ν’ ασχολείστε με την τέχνη του λόγου και ποιος ήταν ο λόγος που σας παρότρυνε;
 
Ξεκίνησα από πολύ μικρή να γράφω ποιήματα έχοντας ερεθίσματα από το σχολείο και την κοινωνία γενικά. Συμπαράσταση και ενθάρρυνση είχα πάντα από τους γονείς μου (παιδιά προσφύγων του Πόντου), οι οποίοι με παρότρυναν να γράφω, ειδικά ιστορικά γεγονότα, με σκοπό πάντα και επιθυμία δική τους κάποτε να γίνω συγγραφέας.
 
6. Γιατί γράφετε;
 
Γράφω για να βγάλω αλήθειες, να εκφράσω πλούτο συναισθημάτων, να κάνω ψυχανάλυση στον εαυτό μου και στους άλλους, να κάνω αποστράγγιση του μυαλού και της ψυχής μου. 
 
7. Ποια είναι η πηγή της έμπνευσής σας; 
 
Πηγή της έκφρασής μου είναι η κοινωνία με τις ιστορίες της και τις διάφορες εκφάνσεις της ζωής της, που όσες με συγκινούν ιδιαίτερα, τις αποτυπώνω με τον δικό μου τρόπο και τη δική μου τεχνική, η οποία είναι απλή στον πεζό λόγο (για να μπορεί να το διαβάσει οποιοσδήποτε), αλλά δύσκολη στον ποιητικό (σχεδόν σπαζοκεφαλιά), στον οποίο χρησιμοποιώ σύνθετες και αλληγορικές λέξεις.

8. Με ποιο λογοτεχνικό είδος ασχολείστε περισσότερο;
 
Ασχολήθηκα με όλα σχεδόν τα είδη του λογοτεχνικού λόγου: Λαογραφία, ιστορία, ποίηση (με όλα τα είδη), θέατρο (παιδικό, κουκλοθέατρο, παραμύθι), ιστορικές μελέτες, εκπαιδευτικά παραμύθια, νουβέλα, πεζογραφήματα (για παιδιά και μεγάλους), άρθρα, δοκίμια κ.α. Δεν έχω προτίμηση ειδικά σ’ ένα λογοτεχνικό είδος, επειδή μ’ ενδιαφέρουν όλα τα είδη ανάλογα με την εκάστοτε εποχιακή περίσταση που θεωρώ ότι πρέπει να παρουσιάσω.
 
9. Μιλήστε μας για το λογοτεχνικό σας έργο.
 
Τα  βιβλία μου:
  • «Οι πατρογονικές ρίζες των Κομνηνιωτών», (Λαογραφικό – Ιστορικό) 
  • «Η προγονική ιστορία του Δήμου Βερμίου», (Ιστορικό) 
  • «Μορμολύκεια», (παιδικό θέατρο)
  • «Οι Κοτζαμάνοι ιμνύσταν Μωμόγεροι», (ποντιακό θέατρο) 
  • Η Ζούμπη στον μυστικό κόσμο της παραμυθένιας φύσης», (εκπαιδευτικό παραμύθι) 
  • «Ο κόκκινος ποταμός», (παραμύθι των διαβητικών) 
  • «Η καμπάνα του Πόντου χτυπάει στο Βέρμιο», (πεζογράφημα) 
  • «Σαρκοφάγου οιμωγές», (Ποίηση με δοκίμια)   
  • Αλησμόνητες Πατρίδες του Ελληνισμού, (Ιστορική μελέτη)
  • «Το τελευταίο αντίο της μάνας», (Νουβέλα) 
  • «Βουτιές στον έρωτα» (18 διηγήματα) 
  • «Η μάνα της προσφυγιάς», (παραμυθοιστορία) 
  • «Ο παθός μαθός», (εκπαιδευτικό ποντιακό παραμύθι) 
  • «Ο ποντικός και η θυγατέρα του», (θεατρική διασκευή) 
 
Η συμμετοχή μου στα εξής λογοτεχνικά βιβλία:
  • «Ανθολογία ποίησης», εκδόσεις «Υδρόγειος», υπό την Αιγίδα του Υπουργείου Μακεδονίας – Θράκης
  • Ποντιακή Εγκυκλοπαίδεια του Μαλλιάρη, 11ος τόμος
  • Οι ποιητές γιορτάζουν την άνοιξη», εκδόσεις «Υδρόγειος», υπό την Αιγίδα του Υπουργείου Μακεδονίας – Θράκης
  • (2) ΛΕΞΙΚΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΙΑΝΟΗΣΗΣ
  • «Ειρήνη, πανανθρώπινο αγαθό», έκδοση ποιητικού ανθολογίου το 2008
  • «Φθινοπωρινές νότες» της «Μουσικής Εταιρείας Βορείου Ελλάδος» και της «Αμφικτυονίας Ελληνισμού», έκδοση 2008
  • «Ερωτικός Μάϊος» της Θεσ/νίκης, Ε’ Τόμος – 2007, Ανθολογία Ερωτικής Ποίησης της Μουσικής Εταιρείας Βορείου Ελλάδος
  • «Φθινοπωρινές Νότες» της Μουσικής Εταιρείας Βορείου Ελλάδος και της Αμφικτυονίας 
  • Ελληνισμού
  • «Ερωτικός Μάιος», ΣΤ΄ ΤΟΜΟΣ, 2008, της Μουσικής Εταιρείας Βορείου Ελλάδος
  • «Ερωτικός Μάης» 2008, εκδόσεις «ΥΔΡΟΓΕΙΟΣ»
  • «Ερωτικός μάιος» της Θεσσαλονίκης, Ζ΄Τόμος, 2011, της Μουσικής Εταιρείας Βορείου Ελλάδος
  • Λεύκωμα έργων ζωγραφικής με τίτλο: «Η τέχνη στην κοινωνία» του Νοσοκομείου ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ Θεσ/νίκης,  εκδ. «ΑΜΦΙΚΤΥΟΝΙΑ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ»
  • «Ζωοφιλία και ποίηση», Εκδόσεις «Οιωνός»
  • «ΑΛΜΑΝΑΚ» Βραβείων άνθος, εκδόσεις «ίανθος»
  • Το αρχαίο ελληνικό μεγαλείο», εκδ. «ΑΜΦΙΚΤΥΟΝΙΑ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ»
  • Εγκυκλοπαίδεια γραμμάτων και τεχνών, εκδ. «ΑΜΦΙΚΤΥΟΝΙΑ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ», 1ος και 2ος τόμος
  • Εγκυκλοπαίδεια λογοτεχνίας, ΧΑΡΗ ΠΑΤΣΗ, 3 τόμοι
  • «Ο λόγος ο ελληνικός, φως της οικουμένης», εκδ. «ΑΜΦΙΚΤΥΟΝΙΑ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ»
  • «Τέχνην ποιούμεν», Λεύκωμα ζωγραφικής, εκδ. «ΑΜΦΙΚΤΥΟΝΙΑ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ»
  • ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ του ΣΤ’ Παγκόσμιου Ποιητικού Διαγωνισμού της ΑΜΦΙΚΤΥΟΝΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ«Δείπνο ποιητών», εκδόσεις «Εντύποις», 2017
  • «Αχ! Έρωτα!», 2020, εκδόσεις «Βεργίνα»
 
Παίχτηκαν (3) θεατρικά μου έργα
  • «Αίσωπε αγαπητέ», Κουκλοθέατρο, σε σκηνοθεσία του ηθοποιού Γ. Σιαπανίδη
  • «Ο ποντικός και η θυγατέρα του», σε σκηνοθεσία Μ. Κοκίδου και Κουκλοθέατρο που έπαιξα η ίδια.
  • «Η χιονάτη και οι εφτά νάνοι», σε σκηνοθεσία της εκπαιδευτικού Εορδαίας Κ. Τσογγίδου
 
 
Οι Βραβεύσεις  μου :
  • ΔΙΠΛΩΜΑ ΤΙΜΗΣ από τις Εκδόσεις «Υδρόγειος»
  • ΤΙΜΗΤΙΚΟ ΔΙΠΛΩΜΑ από την «Αμφικτυονία Ελληνισμού»
  • (2) ΤΙΜΗΤΙΚΕΣ ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ από την «Αμφικτυονία Ελληνισμού»
  • (2) ΕΠΑΙΝΟΙ (πεζό-ποίηση) από την Ένωση Λογοτεχνών Βορείου Ελλάδας
  • ΤΙΜΗΤΙΚΗ ΔΙΑΚΡΙΣΗ από τους «ΑΡΓΟΝΑΥΤΕΣ»
  • ΒΡΑΒΕΙΟ για το πολιτιστικό και κοινωνικό μου έργο από την «Αμφικτυονία Ελληνισμού»
  • ΤΙΜΗΤΙΚΗ ΔΙΑΚΡΙΣΗ από τον Σύνδεσμο Εκδοτών  Βόρειας  Ελλάδας  για την προσφορά μου στα ελληνικά γράμματα και τον πολιτισμό
  • ΒΡΑΒΕΙΟ  ΤΟΥ  «ΑΜΦΙΚΤΥΟΝΟΣ  ΠΙΝΔΑΡΟΥ»  από  την  «Αμφικτυονία Ελληνισμού»
  • ΕΠΑΙΝΟΣ «ΝΑΝΑ ΚΟΝΤΟΥ» από την Ένωση Σμυρναίων  –  Μικρασιατών Βορείου Ελλάδος
  • Β’ ΒΡΑΒΕΙΟ ΔΟΚΙΜΙΟΥ από την Εταιρεία Τεχνών-Επιστήμης-Πολιτισμού  Κερατσινίου Ν. Αττικής
  • (2) ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΤΙΜΗΤΙΚΕΣ ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ (πεζό-ποίηση) από τη Διασπορική Στοά Μελβούρνης Αυστραλίας
  • Β΄ ΒΡΑΒΕΙΟ ΠΟΙΗΣΗΣ από τον Λογοτεχνικό Όμιλο «ΖΑΛΩΝΗ»
  • ΒΡΑΒΕΙΟ της Ακαδημίας Κοινωνικών Ευθυνών και Πολιτιστικών Σχεδιασμών
  • «ΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ ΚΑΙ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΩΝ ΕΝΕΚΕΝ» από το Νοσοκομείο του ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ Θεσ/νίκης
  • ΒΡΑΒΕΙΟ από τον Πολιτιστικό Ποντιακό Σύλλογο Κομνηνών για την πολυετή και ανεκτίμητη προσφορά μου  στα πολιτιστικά δρώμενα του τόπου μου
  • Α’ ΒΡΑΒΕΙΟ ΕΠΙΚΗΣ ΠΟΙΗΣΗΣ από τον Φιλοζωικό Σύλλογο Φθιώτιδας
  • Α’ ΒΡΑΒΕΙΟ ΠΟΊΗΣΗΣ από την Αμφικτυονία Ελληνισμού
  • ΒΡΑΒΕΙΟ από τον Δήμο Εορδαίας για τη συνεισφορά μου στον πολιτισμό της Εορδαίας
  • ΒΡΑΒΕΙΟ "ΑΙΑΝΗ" από την "Αμφικτυονία Ελληνισμού"
  • ΤΙΜΗΤΙΚΗ από το Μαυροδένδρι Κοζάνης για την προσφορά μου στην ιστορία και στον πολιτισμό
  • ΔΙΠΛΩΜΑ από το Διεθνές Φεστιβάλ Χορευτικών και Μουσικών Συγκροτημάτων του Οργανισμού «ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ»
  • ΒΡΑΒΕΙΟ από το «Kαφενείο των Ιδεών» Σαλαμίνας και την UNESCO
  • ΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ από το «Αρχείο Ιστορίας και Τέχνης» Καισάρειας Κοζάνης
  • ΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ από το Λαογραφικό Όμιλο Μελίκης & Περιχώρων
  • ΑΝΑΜΝΗΣΤΙΚΟ ΔΙΠΛΩΜΑ από την "Αμφικτυονία Ελληνισμού"
  • ΒΡΑΒΕΙΟ ΕΥΠΟΙΙΑΣ από την "Αμφικτυονία Ελληνισμού"
  • ΒΡΑΒΕΙΟ από την «Ακαδημία Κοινωνικών Ευθυνών και  Πολιτιστικών  Σχεδιασμών»
  • ΒΡΑΒΕΙΟ ΤΙΜΗΣ από την "Αμφικτυονία Ελληνισμού"
 
10. Πείτε μας λίγα λόγια για το τελευταίο σας βιβλίο που έχει τίτλο: «Ο ποντικός και η θυγατέρα του», εκδόσεις Φίλντισι. . 
 
Σας παρουσιάζω την εισαγωγή του έργου μου αυτού, που έχει τίτλο «Συγγραφική και θεατρική παράσταση για ανηλίκους»:
«Η προσέγγιση των παιδιών στο δραματικό παιχνίδι πετυχαίνεται με την κατάλληλη παιδαγωγική στάση. Τα παιδιά φαίνονται να το αγαπούν και να το επιζητούν μέσα σε ομάδες εργασίες με όλη τη δύναμη της επινόησης, της φαντασίας και της συνείδησής τους. Μέσα σ' αυτό εκδηλώνουν κάποια από τα προτερήματα και τις διαθέσεις τους μη επιτρεπτά στις άλλες σχολικές τους δραστηριότητες.Μέσω αυτού, αποκαλύπτεται ο ένας προς τον άλλο, οδηγούνται σε αλλαγές συμπεριφοράς και διαφοροποιούνται οι μεταγενέστερες σχέσεις παιδιών και εκπαιδευτικών εμψυχωτών. Μέσα από την έκφρασή τους αποκτούν μεγαλύτερη ελευθερία λόγου και κινήσεων, συνενοχή μεταξύ των συμμετεχόντων, εμπιστοσύνη στον εαυτό τους και προσωπική δύναμη. 
Στην εμψύχωση για δραματικό παιχνίδι, η παιδαγωγική στάση θέλει αυτηκοϊα, πρόταση, διδασκαλία, εμπιστοσύνη.Τα παιδιά όταν αγαπήσουν και γνωρίσουν το θέατρο, βιώνουν την εμπειρία που τους δίνει ευχαρίστηση και ασκούν κριτική δραστηριότητα. Είναι πιο άνετα στις δραστηριότητες δημιουργικότητας, γνωρίζουν τον εαυτό τους και τους συμμετέχοντες, μαθαίνουν τον θεατρικό σχεδιασμό αναπτύσσοντας διαίσθηση και δημιουργικότητα και θεμελιώνουν την ανάδειξη εκμάθησης πολλαπλών γνώσεων. 
Η αίθουσα εργαστήριο του δραματικού παιχνιδιού στα σχολεία σε ένα ιδιαίτερο χώρο προϋποθέτει την διδασκαλία του χορού, της ρυθμικής και της συνύπαρξης του θεάτρου. Ένας χώρος, που μπορεί να διαθέτει κύβους, στρωματάκια ασκήσεων, κουρτίνες, υφάσματα, καπέλα, σύνεργα του μακιγιάζ, ετερόκλητα αντικείμενα που διεγείρουν το παιχνίδι κ.α. Η εξοικείωση με το χώρο αυτό όπου θα προβάλλουν με παιχνίδια - ασκήσεις τον εαυτό τους και θα εκδηλώσουν τις πρώτες κινητικές και φωνητικές τους παρορμήσεις είναι υψίστης σημασίας για την έκφραση, την καλλιέργεια των ικανοτήτων και τη δημιουργικότητα τους. 
Η ενεργοποίηση ως προκαταρκτική άσκηση λειτουργεί ως προθέρμανση για το σώμα και το εγκλιματίζει στο χώρο της δουλειάς του αναζωογονώντας τη φαντασία, τη μνήμη, την ευαισθησία. Ακολουθεί η χαλάρωση ως προκαταρκτική δραστηριότητα που αφορά το σώμα και το μυϊκό του σύστημα και την αναπνοή μετριάζοντας τη φυσική υπερδιέγερση των παιδιών και οδηγώντας τα σε μια καλύτερη γνωριμία με τον εαυτό τους.
Παιχνίδια - ασκήσεις εξωτερίκευσης, εξερεύνηση δραματοποίησης και θεατροποίησης αναμιγνύονται με τα όνειρα των παιδιών και ως παιχνίδια συγκέντρωσης ευνοούν την εσωτερική πορεία της αναζήτησης τους. Η συγγραφή και η παράσταση δεν μπορούν να προκύπτουν δίχως την εξοικείωση με το θέατρο και την παρουσία μιας προγενέστερης θεατροποίησης. 
Η πρακτική της γραφής που προτείνεται είναι μια γραφή δοκιμαστικής δουλειάς που γεννιέται από την επιθυμία των παιδιών να μοιραστούν τα όνειρα, τις φαντασιώσεις, τις παρατηρήσεις, τις κριτικές, τις προβολές τους στον εκπαιδευτικό - εμψυχωτή που θα το δουλέψει με τα παιδιά και γεννιέται κυρίως από τις γνώσεις τους στο θεατρικό τομέα και το τι είναι σε θέση να χρησιμοποιούν και να χειρίζονται προς όφελός τους. Η συγγραφή συνοδεύει τα στάδια της εξοικείωσης με το θέατρο και δεν περιορίζεται, αλλά κατέχει μία σωστή θέση στην καρδιά της θεατρικής εμπειρίας.
Η γραφή ορίζει την κίνηση ή τον ήχο και η σχέση της με τον αυτοσχεδιασμό και τη διαμόρφωση του θεατρικού σχεδίου εκδηλώνεται με τρόπο ορατό κατά τη σύνταξη του σκελετού, η οποία βοηθάει τα παιδιά να συλλάβουν την έννοια της δομής και να διαμορφώσουν τη διάρθρωση ενός σκετς ή μιας ιστορίας. Στο βιβλίο του σκηνοθέτη που θα μείνει η γραπτή μνήμη του θεάματος, τα παιδιά καταγράφουν σκηνικές πληροφορίες, κρίσιμα σημεία των διαλόγων και συζητούν την κατανομή των αρμοδιοτήτων για να ξεκινήσει η προετοιμασία της παράστασης, χαρίζοντας της τα χρώματα που η μνήμη αρέσκεται να φαντάζεται.
Η γραφή παίρνοντας υπόψη τις επιλογές των σκηνικών και των κουστουμιών φτάνει στη στιγμή της πραγμάτωσής της, όπου ο εκπαιδευτικός - εμψυχωτής παίζει το ρόλο του συγγραφέα, σχηματοποιεί, θεμελιώνει, γράφει όσα επινοούν τα παιδιά. Έτσι, η παράσταση είναι ήδη γνωστή στα παιδιά και αυτό που έχει σημασία είναι ότι θα βρίσκονται σε μια οικεία κατάσταση. Η συγγραφή για το θέαμα αποτελεί τη βασική συλλογική πράξη που προαναγγέλλει την παράσταση λαμβάνοντας υπόψη κι εντάσσοντάς τα σκηνικά, δραματικά και θεατρικά σημεία που έχουν ένα δραματικό ρόλο.
Η συγγραφή ενός θεατρικού έργου αποτελεί μια απαιτητική περιπέτεια για τα παιδιά, με τη γραφή από ιστορίες και επεισόδια και θα γραφτεί με χρήση της θεατρικής λογοτεχνίας, της ποίησης και του τραγουδιού, εμπλουτισμένη με κομμάτια λυρικά στα οποία τα παιδιά είναι ευαίσθητα. Έργο του συγγραφέα μέσα από τη γραφή του είναι να μορφώσει και να ψυχαγωγήσει προετοιμάζοντας τα παιδιά να νιώσουν τη χαρά της γνώσης και της ισότιμης συμμετοχής, να συντελέσει στη σύνθεση του παιχνιδιού τους με το θέατρο και να τους οδηγήσει στην πραγμάτωση της παράστασης όπου θα νιώσουν την ελευθερία της δημιουργικότητας μέσω της εξωτερίκευσής τους.
Στόχος του συγγραφέα είναι τα παιδιά να αναγνωρίσουν το θέατρο ως μέσο έκφρασης που θα τους προσφέρει έντονη ευχαρίστηση και ο ίδιος να συμβάλλει στην ανάπτυξη και την αξιοποίηση της αληθινής θεατρικής τέχνης του παιδιού όπως και στην καλλιτεχνική ωρίμανση του μέσω του δραματικού παιχνιδιού του που θα προβάλλει και να οδηγήσει στην απελευθέρωση της δημιουργικής φαντασίας των παιδιών καθώς και να συντελέσει στην πρόσβαση των παιδιών να δημιουργήσουν παρόμοια έργα».
 
11. Ποια είναι η αγαπημένη σας ώρα μέσα στην ημέρα που κάθεστε και γράφετε;
 
Κυρίως οι απογευματινές και περισσότερο οι βραδινές ώρες είναι εκείνες που κάθομαι και γράφω, σε στιγμές απόλυτης ησυχίας και χαλάρωσης.
 
12.  Πως είναι η ζωή ενός λογοτέχνη στα χρόνια της κρίσης;
 
Δύσκολη από οικονομικής και ψυχολογικής άποψης, τόσο που πολλές φορές το ηθικό είναι πεσμένο, με αποτέλεσμα πολλές φορές την αποστασιοποίηση από το γράψιμο.
 
13. Πως θα χαρακτηρίζατε τη λογοτεχνική παραγωγή σήμερα;

Αρκετά καλή έως σήμερα και σήμερα. Υπάρχει αμείωτο ενδιαφέρον για λογοτεχνική δημιουργία είτε σε προσωπικό είτε σε ομαδικό επίπεδο.
 
14. Ποιο θεωρείτε πως είναι το μυστικό της επιτυχίας ενός Best Seller;
 
Η καλή ψυχική διάθεση, η υπομονή, η επιμονή και η τεχνική του εκάστοτε συγγραφέα που θέλει και μπορεί να είναι εμπορικός, γιατί είναι δύσκολο το κομμάτι αυτό, παρόλο που θεωρείται εύκολο.
 
15. Αν έπρεπε να επιλέξετε ανάμεσα στο έντυπο ή στο ηλεκτρονικό βιβλίο, εσείς ποιο θα επιλέγατε; 
 
Και τα δύο θεωρώ πως είναι ενδιαφέροντα. Προσωπικά όμως επιλέγω περισσότερο το έντυπο για να το ρουφώ διαβάζοντάς το όποτε και όσο θέλω εγώ, δίχως τη χρονομέτρηση του κόστους από το Internet.
 
16.  Ποια συμβουλή θα δίνατε σ’ ένα νέο λογοτέχνη;
 
Να είναι έντιμος, σεμνός και ειλικρινής. Να μην είναι εγωιστής διαβάζοντας μόνο τα δικά του γραπτά, αλλά να διευρύνει τους ορίζοντες του και με άλλα βιβλία λογοτεχνών. 
 
17. Τώρα ας περάσουμε στην πλευρά του αναγνώστη. Ποιο είναι το τελευταίο βιβλίο που διαβάσατε;

Ειλικρινά δεν θυμάμαι, γιατί διαβάζω πολύ και συνέχεια. Διαβάζω όμως περισσότερο ξένους συγγραφείς (99%), κυρίως Ευρωπαίους και έχω μεγάλες επιρροές απ’ αυτούς. 
 
18. Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σας συγγραφείς;
 
Δεν έχω ιδιαίτερη προτίμηση σε κάποιους. Μ’ ενδιαφέρουν όσοι πρωτοτυπούν και έχουν να πουν κάτι περισσότερο από τους σταθερά κλασικιστές και μη νεωτεριστές.
 
19. Ποια είναι τ’ αγαπημένα σας βιβλία;

Όλα τα βιβλία που διάβαζα μέχρι σήμερα έχουν κάτι ενδιαφέρον και πολύπλευρο να πουν και να δείξουν. Αγαπώ ό,τι έχω διαβάσει κατά προτίμηση μέχρι σήμερα, δίχως ταμπέλες και υποδείξεις για κάποια.
 
20. Τελευταία ερώτηση. Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια στο χώρο της λογοτεχνίας;
 
Να συνεχίσω και να υπάρχω στον χώρο αυτό, γιατί τον λατρεύω, αναζωογονούμαι και ενδυναμώνομαι ψυχικά και εγκεφαλικά.